نحوه خمکاری فلزات
خمکاری فلزات فرایندی است که برای شکل دهی فلزات در صنعایع مختلف استفاده میگردد.
خمکاری در کل فرایندی است که در طی آن یک ورق صاف و تخت فلزی براثر وارد کردن نیرو و بدون نازک شدن ضخامت، تغییر شکل می دهد. نیروی وارد شده به صورت گشتاورد خمشی تبدیل شده که در نتیجه اعمال این گشتاورد، ورق خم میشود. این تغییر شکل و فرم ها دارای درجه و زاویه و خط خم می باشند که با توجه به دستگاه های موجود تقریبا در هر زاویه و درجه و با هر نوع شعاعی، خمکاری ورق های فلزی امکان پذیر است. نکته قابل توجه در اجرای انواع روشهای خم کاری فلزات، رعایت حد شکل دادن، حداقل شعاع خم یا همان میزان انحنایی است که باعث میشود تا ورق به فرم مورد نظر تبدیل گردد.
انحنای خم که گاهی تحت عنوان شعاع خم شناخته میشود باید تا حدی باشد که فلز دچار ترک نشود. بهتر است شعاع خم حداکثر سه برابر ضخامت ورق باشد تا ترک خوردگی صورت نگیرد. البته شعاع خم ورق های با مقاومت بالا می تواند حدود 4 برابر ضخامت ورق باشد. ما برای خم زدن ورق های فلزی در صنعت از قالبهای فلزی مختلف استفاده می کنیم. قالب های خمکاری سهم بزرگی در صنعت دارند که با کمک آنها می توان خم های از 1 تا 180 درجه را در قطعات ایجاد کرد.
همانطور که همگی میدانیم عصر کربن تاثیر زیادی در سختی فلزات دارد پس هرچقدر کربن در یک فلز بیشتر باشد خمکاری آن سخت تر است.
انواع روشهای خمکاری فلزات
- خم کاری به روش نورد شدن:دیکی دیگر از روشهای خمکاری فلزات است که عمدتا برای ساخت لوله یا مخروط استفاده میشود. بسته به ظرفیت دستگاه و تعداد رول ها میتوان یک یا چند خم را طور همزمان انجام داد.
- خم کاری ستونی
- خم کاری گونیایی: این روش خمکاری منجر به ایجاد شکل V میگردد.
- پرس کاری پرسی: این روش رایج ترین روش خمکاری فلزات می باشد که به کمک دستگاه پرس بر ورق تخت فلزی نیرو اعمال میشود.
در این روش به کمک یک جک هیدرولیکی نیروی لازم برای تغییر شکل بر روی قطعه موردنظر وارد می شود. عملکرد کلی دستگاه خمکاری پرسی به این شکل است که قالب به شکل U دارد که در پایین دستگاه قرار گرفته و یک سمبه سنگین به همان شکل U ولی در ابعاد کوچکتر در پایین دستگاه وجود دارد. ابعاد سمبه طوری تنظیم شده است که بتواند به راحتی داخل قالب پایینی جا گیرد. ورق صاف بالای قالب U شکل قرار می گیرد سپس سمبه تحت نیروی حاصل از پرس از بالا بروی ورق قرار می گیرد و ورق را به کمک نیروی حاصل از پرس به داخل قالب هل می دهد.
برای ایجاد فشار از دستگاه کمپرسور استفاده میکنند.
- خم کار چرخشی:
در این روش دستگاه دارای دو تکیه گاه نیم دایره ای است که در ابتدا روی یک محور به همدیگر متصل هستند. ورق بر روی محور قرار میگیرد و نیروی فشار تحت پرس، طوری وارد می شود که دو نیم دایره به طرفین چرخیده و تشکیل زاویه می دهند.
ظرفیت خمکاری
ظرفیت خمکاری متفاوت است و به میزان کربن آنها بستگی دارد. با افزایش میزان کربن قابلیت خمکاری کم میشود. در واقع این ها با هم رابطه عکس دارند.
